EK-FİİL (EK EYLEM)
Toplam dört ek vardır: -dir, idi, imiş, ise
Ek-Fiilin üç görevi vardır:
1. İsim soylu sözcükleri yüklem yapmak (-dir, idi, imiş) (İsim + Ek-Fiil)
2. Şart cümlesi yapmak (ise)
3. Basit zamanlı fiili (KİP eki alan) birleşik zamanlı fiil yapmak
Fiil + Kip Eki + Ek-Fiil + Kişi Eki
İsim Soylu Sözcükleri Yüklem Yapma
Şart Cümlesi Yapma
İsmi yüklem yapar.
"-dir, idi, imiş" ile isim yüklem olur.
İsim + Ek-fiil + Kişi Eki
 İsmi yüklem yapmaz şart cümlesi yapar. Genellikle cümlenin ortasında yer alır. "ise"
1. Ek-Fiilin Geniş Zamanı (-dir)
2. Ek-Fiilin Görülen Geçmiş Zaman (idi)
3. Ek-Fiilin Duyulan Geçmiş Zaman (imiş)		 Hava güzelse yürüyüşe çıkalım. (ise)
Su soğuk ise içme.
   
Masanın üstünde kalemlerim var(-dır).
KİP Eki ile Ek-Fiil Eki Karıştırılmamalı
Dünkü tiyatro güzeldi. (idi) Özellikle KİP eki "-miş ve -di" ile Ek-Fiilin "imiş ve idi" birbiriyle karıştırılmamalı.
Dünkü tiyatro güzelmiş. (imiş) *Kip eki sadece fiillere eklenir ve fiili yüklem yapar.
  *Ek-Fiilin birinci görevi isme eklenerek ismi yüklem yapmak.
NOT: Ek-Fiilin geniş zamanı genellikle yazılmaz.  
Çantamda Türkçe kitabım var. (-dır düşmüş) Tatilde çok kitap okumuş.
(oku- fiiline -muş KİP eki gelmiş.)
  Okuduğu kitap güzelmiş.
(güzel ismine imiş Ek-Fiili gelmiş.)
NOT: "var ismi" ve "var- fiili" karıştırılmamalıdır  
Masanın üstünde çok güzel çiçekler var.
(Bu "yok"un karşıtı olan "var"dır, isimdir.)		 Tatilde çok kitap okudu.
(oku- fiiline -di KİP eki gelmiş.)
Bursa'ya yarım saat sonra varacağız.
(var- fiildir. -acak kip ekidir.)		 Okuduğu kitap güzeldi.
(güzel ismine idi Ek-Fiili gelmiş.)
   
Basit Zamanlı Fiili Birleşik Zamanlı Fiil Yapma
Basit zamanlı fiil bir fiilin kip eki almasıdır. Bir fiil kip ekinden sonra ek-fiil eki de alırsa buna birleşik zamanlı fiil denir. Fiil + Kip Eki + Ek-Fiil + Kişi Eki
Teyzemler yarın gelecekmiş.( gel- + -ecek + imiş)
Amcam çok güzel balık tutuyordu. (tut- + -(u)yor + idi)
 
*Hikâye birleşik zaman: Fiil + Kip Eki + idi + Kişi Eki
Bu akşam kitap okuyacaktım. (oku- + -(y)acak + idi + -m)
*Rivayet birleşik zaman: Fiil + Kip Eki + imiş + Kişi Eki
Bu akşam kitap okuyacakmış. (oku- + -(y)acak + imiş)
Şart birleşik çekim: Fiil + Kip Eki + ise + Kişi Eki
Bu akşam kitap okuyacaksa (oku- + -(y)acak + ise)
 
Birleşik Zamanlı Fiil ile Birleşik Yapılı Fiil Karıştırılmamalı
Dikkat edilirse biri zaman diğeri yapı.
*Birleşik zaman iki zamanın (kip ve ek-fiil) birleşmesidir. (gel- + -(i)yor + -muş)
*Birleşik yapı ise fiilde yapı konusunda işlenmişti. (yardım et- / affetmek / dil dök- / bakabil-)
Ek-Fiil PDF indir
 
astagos

 

No
Cümleler
Geniş Z
(-dir)
Görülen GZ
(idi)
Duyulan GZ
(imiş)
Şartı
(ise)
Göster
1
 Şiir güzelse yarışmaya katılacağım.      


2
 Bu bölgenin havası temizdir.

     
3
 Yazdığın şiir çok güzeldi.  

   
4
 Arkadaşım bugün hastaymış.    

 
5
 Param yeterse tiyatro bileti alacağım.      


6
 Yeni aldığı telefon bozukmuş.    

 
7
 Okulumuz bugün bir başka güzel.

     
8
 Bilgisayar bozuksa hemen değiştirelim.      


9
 Dün aldığın kazaklar güzeldi.  

   
10
 Bugün çok hastayım.

     
11
 Burası yirmi yıl önce ormanmış.    

 
12
 O benim en sevdiğim arkadaşımdı.  

   
13
 Yorgunsan bizimle çarşıya gelme.      


14
 Bugün hava çok soğuktu.  

   
15
 Bizim evde her zaman ekmek var.

     
16
 Heyecanlıysan dışarı çıkıp hava al.      


17
 Arkadaşım Türkçe dersinde başarılıymış.    

 
18
 O artık burada değil.

     
19
 Dün söyledikleri doğru.

     
20
 Gecen hafta Bursa'daydım.  

   
1
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil ismi yüklem yapmamıştır?
A) Gittiği tiyatro güzelmiş.
B) Yeni aldıkları ev temizmiş.
C) Ona verdiğim kitabı okumuş.
D) İki elinde de torba vardı.		  

C

    
2
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil cümleye şart anlamı katmıştır?
A) Okuduğum kitap çok güzeldi.
B) Yarın arkadaşım tiyatroya gidecekmiş.
C) Kitap güzelse ben de okurum.
D) Bu kitabı ben de okuyacağım.		  

C

    
3
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil birleşik zaman yapma göreviyle kullanılmıştır?
A) Ablam pazardaysa geç gelir.
B) Ablam pazardan geliyor.
C) Ablamın gittiği pazar çok büyük.
D) Ablam pazardan geliyormuş.		  

D

    
4
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil farklı görevde kullanılmış?
A) Seni görmeyeli bayağı büyümüşsün.
B) Bu sözü söyleyen bensem ispatla.
C) Yeni aldıkları ev deniz manzaralıymış.
D) O gençken çok iyi futbolcuydu.		  

B

    
5
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil yoktur?
A) Yapamadığı soruları soracakmış.
B) O adam çok iyiymiş.
C) Bütün soruları doğru bilmiş.
D) Bu telefon beklediğimden küçük.		  

C

    
6
 "Yaptığı resim çok güzelmiş." Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiilin görevi örnek cümledekiyle özdeştir?
A) Bugün iki tane roman almış.
B) Ben öğrenciyken çalışkandım.
C) Telefondaki mesajları silmiş.
D) Annemler köye varmışlar.		  

B

    
7
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ek-fiil yoktur?
A) Dünkü yemekler lezzetliydi.
B) Buraya park etmek yasakmış.
C) Seninle aynı fikirdeysek işe başlayalım.
D) Elindeki topu bana attı.		  

D

    
8
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hikaye birleşik zaman vardır?
A) Bana yardım edecekmiş.
B) Bu konuyla ilgili çok şey biliyormuş.
C) Sınavı kazandığını duyunca çok sevinmişti.
D) Evde ekmek bitti.		  

C

    
9
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde rivayet birleşik zaman vardır?
A) Ablam çarşıya gitmiş.
B) Bugün montumu giymeliydim.
C) Bu yıl İzmir'e gidecekmiş.
D) Olanları bir bir anlatıyordu.		  

C

    
10
 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde şart birleşik zaman vardır?
A) Keşke annemle çarşıya çıksak.
B) Çarşıya gideceksen bana dergi alır mısın?
C) Ablam ben çıkarken evdeydi.
D) İzlediğim tiyatro çok iyiydi.		  

B